ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ

Σχετικές συνδέσεις :  ΜΕΝΟΥ  Δάσος Δαδιάς  Τουρισμός  Πολυμέσα  Αρχική

Σχεδίαση: Γ. Χανδρινός - Κάντε κλικ για μεγένθυση 2 φορές

- Με μια προσεκτική ματιά στον χάρτη παρατηρούμε ότι :

• Η εθνική οδός είναι παράλληλη και βόρεια προς τη σιδηροδρομική γραμμή.

• Η ευρύτερη περιοχή του Δέλτα ορίζεται μεταξύ της παράλιας ζώνης του οικισμού 'Λουτρά' του Δήμου Τραϊανούπολης και νότιο- δυτικά των Φερών, όπου βρίσκεται και ο κυρίως όγκος του υγροτόπου του Δέλτα.

ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ   ΒΛΑΣΤΗΣΗ    ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

• Το Δέλτα του Έβρου θεωρείται από τα σπουδαιότερα της Μεσογείου, όχι μόνο για το πλήθος και την ποικιλία της ορνιθοπανίδας που φιλοξενεί, αλλά και για το ίδιο το τοπίο του. Ο πλούτος στη μορφολογία του οφείλεται στις φερτές ύλες, που εδώ και χιλιάδες χρόνια εναποθέτει ο ποταμός Έβρος στις όχθες του, καθώς διακλαδώνεται, λίγο πριν ενωθεί με τη θάλασσα.

• Το μεγαλύτερο τμήμα του Δέλτα έχει αποστραγγιστεί κατά τις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60 και έχει κατανεμηθεί στους ντόπιους κατοίκους για καλλιέργεια. Η έκταση της ευρύτερης περιοχής είναι 190.000 km2, από τα οποία τα 90.000 km2 καταλαμβάνει ο υγρότοπος.

• Η 'παλιά Μαρίτσα' - παραπόταμος του Έβρου - χωρίζει το Δέλτα στο ανατολικό και δυτικό του τμήμα.

• Η βόρειο-ανατολική είσοδος του Δέλτα του Έβρου βρίσκεται σε απόσταση περίπου τεσσάρων χλμ. από τις Φέρες και δίπλα στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

• Το ανατολικό τμήμα περιλαμβάνει την παραμεθόρια ζώνη με το παρόχθιο δάσος του ποταμού Έβρου, τις καλλιεργημένες εκτάσεις (πεδιάδα του Δέλτα), τον κυρίως όγκο του υγροτόπου, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι αμμονησίδες 'Καράβι' και 'Ξηράδι'. Στη διάρκεια του χειμώνα η κοίτη του ποταμού υπερχειλίζει και δημιουργεί τις πλημμυρισμένες περιοχές, όπου βρίσκουν καταφύγιο εκατοντάδες υδρόβια πουλιά. Να προσθέσουμε ότι και η Δασική Υπηρεσία έχει δημιουργήσει τέτοιες περιοχές με στόχο να τις διατηρεί πλημμυρισμένες ακόμη και το καλοκαίρι.

• Το δυτικό τμήμα εκτείνεται από την παραλία του Απαλού ή κατ΄άλλους από την παραλία των Λουτρών μέχρι την 'παλιά Μαρίτσα'. Περιλαμβάνει την παράλια ζώνη με τη λιμνοθάλασσα της Δράνας, του Καραμάνου και το Λακί, καθώς και τις αμμονησίδες Ασάνη, Αϊ Γιώργη, ξέρα Ασάνη. Ο παραπόταμος 'μικρή Μαρίτσα' εκβάλλει στη 'Δράνα', ενώ ο χείμαρρος των 'Λουτρών' εκβάλλει στο 'Λακί', σχηματίζοντας κάποιες διακλαδώσεις. Οι αγροτικές εκτάσεις του δυτικού τμήματος είναι το αποτέλεσμα των αποξηραντικών έργων προηγούμενων δεκαετιών.

ΒΛΑΣΤΗΣΗ   ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ    ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

• Η χλωρίδα στην περιοχή είναι η χαρακτηριστική ενός πλούσιου μεσογειακού υγροτόπου. Η επιστημονική της καταγραφή ανέδειξε γύρω στα 350 διαφορετικά είδη βλάστησης , που απαντώνται στο παραποτάμιο δάσος και στον κυρίως όγκο του υγροτόπου.
  Το παρόχθιο δάσος απλώνεται κατά μήκος του αναχώματος για δέκα πέντε χιλιόμετρα . Η βλάστησή του είναι υψηλή και πυκνή σε ιτιές , σκλήθρα , λεύκες , φτελιές - δέντρα , που γύρω τους τυλίγονται αναρριχώμενα φυτά. Εδώ κυριαρχούν τα αλμυρίκια (Tamarix ) εκείνα , που το ύψος τους φτάνει μέχρι και τα πέντε μέτρα.

• Νοτιότερα , πλησιάζοντας προς τη θάλασσα η αλατότητα του εδάφους αυξάνεται, με αποτέλεσμα η βλάστηση να παραμένει πυκνή, αλλά θαμνώδης. Κατά μήκος του κεντρικού αναχώματος - τόσο στον ανατολικό, όσο και στον δυτικό βραχίονα - η παρουσία από αλμυρίκια συνεχίζει να είναι έντονη, μαζί με τους καλαμώνες, που αναπτύσσονται κατά συστάδες στις πλημμυρισμένες ζώνες.

• Η σαλικόρνια (Salicornia europea) ευνοείται από την αλμυρότητα του υγροτόπου. Μας εντυπωσιάζει κυρίως το καλοκαίρι και νωρίς το φθινόπωρο, που σχηματίζει κόκκινο χαλί, εκεί που το έδαφος έχει απορροφήσει αρκετά από τα λιμνάζοντα νερά.

• Φτάνοντας στον κυρίως όγκο του υγροτόπου, οι καλαμιές είναι τα φυτά που συναντώνται στις όχθες των φυσικών καναλιών ή γύρω από τις νησίδες, που σχηματίζονται μέσα στις λίμνες γλυκού νερού, όπως αυτές των Νυμφών, της Σκέπης, των Σπιτιών, και άλλες.

• Στις λιμνοθάλασσες η αλατότητα του νερού επηρεάζει την υδρόβια βλάστηση. Κυριαρχούν τα είδη Ruppia και Zostera - πολύτιμη τροφή για τις πάπιες και τους κύκνους.

• Στις αμμονησίδες του Δέλτα και στις ακτές παρατηρείται η αμμόφιλη βλάστηση (π.χ.: elymus).

• Οι παρεμβάσεις του ανθρώπου στην περιοχή στη διάρκεια των τελευταίων σαράντα χρόνων, περιόρισαν δραματικά την έκταση του υγροτόπου, όπως αναφέρεται και πιο πάνω. Οι αλυσιδωτές συνέπειες στην περιβαλλοντική ισορροπία της περιοχής είναι άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες.

• Τα αποξηραντικά έργα για παράδειγμα, μείωσαν τους υδάτινους πόρους και στέρησαν από εκατοντάδες υδρόβια πουλιά τη δυνατότητα εξεύρεσης τροφής.

• Η μείωση της στάθμης του νερού μαζί με την ξύλευση του παρόχθιου δάσους επέκτεινε τα λειβάδια και φυσικά ελάττωσε τη βλάστηση. Το αποτέλεσμα ήταν διττό: από τη μία πλευρά η εξάπλωση των λειβαδιών οδήγησε στην υπερβόσκηση - εκεί που άλλοτε ξεχειμώνιαζαν οι χήνες - και ταυτόχρονα στέρησε από αρκετά πουλιά τη δυνατότητα να φωλιάζουν στους θάμνους ή τα δέντρα , τα οποία είχαν ήδη ξυλευθεί.

Έτσι,… " Σήμερα δε φωλιάζουν πια εδώ- όμως ξεχειμωνιάζουν- η Λαγγόνα (Phalacrocorax pygmeous), o Nυχτοκόρακας (Νycticorax ), o Kρυπτοτσικνιάς ( Αrdeola ralloides ), o Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta), ο Αργυροτσικνιάς (Εrgetta alba), o Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea), η Χαλκόκοτα (Plegadis falkinellus), και ο Θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla)". Πηγή: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία , 'Σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας' .1994).

ΑΡΧΗ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ   ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ    ΒΛΑΣΤΗΣΗ

Η ποικιλότητά της οφείλεται στις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής μας και στον πλούσιο στη μορφολογία του βιότοπο του Δέλτα του Έβρου. Έχουν παρατηρηθεί 314 είδη πουλιών. Από αυτά, τα 108 είδη βρίσκονται υπό προστασία, ενώ άλλα 20 ανήκουν στα Παγκοσμίως Απειλούμενα είδη.

Μπορούμε να τα χωρίσουμε σε υδρόβια / παρυδάτια / αρπακτικά / μεταναστευτικά / ενδημικά. Άλλος τρόπος διαχωρισμού είναι μεταξύ αυτών που φωλιάζουν στο Δέλτα (ενδημικά), που ξεχειμωνιάζουν, που έρχονται εδώ για αναπαραγωγή, για εύρεση τροφής (αρπακτικά), και των μεταναστευτικών, που κατά την Άνοιξη χρησιμοποιούν το Δέλτα σαν σταθμό ανάπαυσης στο ταξίδι τους προς τις χώρες του Βορρά).

Κατά μήκος του ανατολικού και δυτικού αναχώματος - στις πλημμυρισμένες εκτάσεις και στα κανάλια , γενικότερα στα γλυκά νερά - συναντάμε :

• Υδρόβια πουλιά : τα περισσότερα ξεχειμωνιάζουν στο Δέλτα , ενώ άλλα φωλιάζουν εδώ όλο το χρόνο

• τα νανοβουτηχτάρια όλο το χρόνο (Tachybaptus ruficollis/ Little Grebe)

• τους ερωδιούς όλων των ειδών (και τα 9 είδη τους συναντώνται στον υγρότοπο γενικά)

• τους κορμοράνους (τους βρίσκουμε συχνά και στις αμμονησίδες, όλο το χρόνο), τις Λαγγόνες (κ. για διαχείμαση και όλο το χρόνο, ένα από τα πιο σπάνια πουλιά και προστατευόμενο)

• τον Αργυροπελεκάνο (κ. για διαχείμαση και όλο το χρόνο), καθώς και τον Ροδοπελεκάνο σε μικρότερο αριθμό

• γύρω στα 20 είδη παπιών / δεκάδες χιλιάδες σε αριθμό ξεχειμωνιάζουν, ενώ συγκριτικά μικρότερος αριθμός φωλιάζει και αναπαράγεται στις πλημμυρισμένες με γλυκό νερό ζώνες . Για παράδειγμα, βόρεια της λ. Νυμφών αναπαράγεται η βαρβάρα και η πρασινοκέφαλη πάπια (λίγα ζευγάρια). Άλλα είδη παπιών είναι το Γκισάρι, η Ψαλίδα (anas acuta) , το Σφυριχτάρι , τα Κιρκίρια (anas crecca), οι Καπακλήδες(anas strepera) κ.ά.

Άλλα είδη ,που συχνάζουν στην παραποτάμια ζώνη και στα κανάλια του γλυκού νερού είναι η νερόκοτα, η φαλαρίδα, το ψαρόνι, η καρδερίνα, ο φλώρος, η σακουλοπαπαδίτσα, καθώς και 6 είδη αγριόχηνων σε συγκριτικά μικρότερους αριθμούς: η ασπρομέτωπη, η κοκκινόχηνα, η νανόχηνα (anser erythropus), σταχτόχηνα, χωραφόχηνα.

Αρπακτικά : Ένα ή δύο ζευγάρια Θαλασσαετών φωλιάζουν σε δέντρο στις όχθες του ποταμού, ίσως το μοναδικό στην Ελλάδα. Περισσότερα άτομα παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του χειμώνα στις λιμνοθάλασσες και τις ακτές για αναζήτηση τροφής.

Ο Καλαμόκιρκος φωλιάζει και αναπαράγεται κοντά στη λ. Νυμφών. Συχνάζει στους καλαμώνες και στις λιμνοθάλασσες.

Η Γερακίνα / Ποντικοβαρβακίνα, που παρατηρείται κ. το χειμώνα και κατά τη μετανάστευση σε όλο τον υγρότοπο.

Άλλα αρπακτικά που ξεχειμωνιάζουν, κυρίως στο Δέλτα, είναι ο Βαλτόκιρκος και ο Στικταετός.

• Παρυδάτια : συχνάζουν κ. σε ρηχά νερά, αρκετά από αυτά είναι μεταναστευτικά, άλλα φωλιάζουν και λιγότερα αναπαράγονται στο Δέλτα

• ο καλαμοκανάς (παρυδάτιο , μεταναστευτικό, κ. το καλοκαίρι)

• το Μπεκατσίνι (κ. το χειμώνα και κατά τη μετανάστευση στις πλημμυρισμένες εκτάσεις)

• Η Τουρλίδα (στα κανάλια και τα υγρά λειβάδια)

• Διάφορα είδη γλάρων (κ. για τροφή)

• Η Αλκυόνη (όλο το χρόνο, κ. στις όχθες των καναλιών), ο Μελισσοφάγος (κ. το καλοκαίρι, φωλιάζει σε τρύπες), ο κοκκινολαίμης, η γαλαζοπαπαδίτσα, ο καλόγερος είναι μερικά μόνο από τα όμορφα, πολύχρωμα παρυδάτια πουλιά, που βρίσκουμε στη διαδρομή μας

Στις λιμνοθάλασσες, στις ακτές, γενικά στα αλμυρά και υφάλμυρα νερά συναντάμε :

• πολλά από τα παρυδάτια πουλιά, όπως η αβοκέτα, η νανοσκαλίδρα, ο κοκκινοσκέλης, ( κ. το χειμώνα, αναπαράγεται μικρός αρ.)

• Ο ποταμοσφυριχτής, ο Καλαμοκανάς, η αγκαθοκαλημάνα, Κιτρινοσουσουράδα (κ. το καλοκαίρι, σε αλμυρά και υφάλμυρα ρηχά νερά, αναπαράγεται εδώ), η λευκοσουσουράδα , ο κοκκινοσκέλης

• Η τσιχλοποταμίδα (μεταναστευτικό, κ. το καλοκαίρι, πολλές φορές το βρίσκουμε στους καλαμώνες της λ. Νυμφών)

• Ο βουβόκυκνος, ο αγριόκυκνος, ο νανόκυκνος. Χιλιάδες ξεχειμωνιάζουν στη λ/θ. Παλούκια, που είναι ο σημαντικότερος γι' αυτούς βιότοπος στην Ελλάδα

• Τα φοινικόπτερα (Greater flamingos , κ. το χειμώνα, αλλά και μερικά ζευγάρια ήδη από τα τέλη Αυγούστου) βρίσκουν καταφύγιο στη λ/θ. Παλούκια, στη λ. Νυμφών και τις αμμονησίδες το καλοκαίρι, αλλά και στις ακτές του Δέλτα

• Η χουλιαρομύτα, σπάνιο υδρόβιο πουλί, μεταναστευτικό, συχνάζει στις πλημμυρισμένες εκτάσεις και στις ακτές των λιμνοθαλασσών

• Οι ερωδιοί: λευκός, κρυπτοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς, σταχτοτσικνιάς, (συχνάζουν και στις λιμνοθάλασσες)

• Οι γλάροι: 

  • ο Μαυροκέφαλος - σπάνιο είδος γλάρου, που αναπαράγεται στις αμμονησίδες του Δέλτα .Είναι από τους λίγους υγροτόπους, όπου φιλοξενούνται για αναπαραγωγή. Όμως το συναντάμε και στον υπόλοιπο χώρο του υγροτόπου.

  • Ο Καστανοκέφαλος, ο Ασημόγλαρος , το Χειμωνογλάρονο συναντώνται και αναπαράγονται στις παράκτιες εκτάσεις και τις αμμονησίδες του Δέλτα.

Λ.ΝΥΜΦΩΝ	ΠΑΛΟΥΚΙΑ	ΑΜΜΟΝΗΣΙΔΕΣ	ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΟ  ΔΑΣΟΣ	ΠΛΗΜΜΥΡΙΖΟΥΣΑ ΖΩΝΗ (ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ)
Αποικία Φοινικοπτερων(flamigos	Προστατευόμενη περιοχή	Ροδοπελεκάνος	Βαλτόκιρκος	Λευκος ερωδιος  Ερωδιος (αργυροτσικνιας)
Προστατευόμενη περιοχή	Αργυροτσικνιάς(λ.ερωδιός)	Αργυροπελεκάνος	Καλαμόκιρκος	Σταχτοτσικνιας
Βαρβάρα (για αναπαραγωγή)	Νανόκυκνος	Κορμοράνος	Ποντικοβαρβακίνα	Χαλκοκοτα
Πρασινοκάφαλη(για αναπαραγωγή)	Είδη παπιών:Σουβλόπαπια	Νανογλάρονο	Θαλασσαετός   (σπανιο ειδος 2 ζευγη)	Νεροκοτα
Κορμοράνοι (αποικία στα Β.Α. της λίμνης)	Κιρκίρι	Γελογλάρονο	Χρυσαετος (για τροφη)	Σκαλιδρα
	Σφυριχτάρι	Ποταμογλάρονο	Κραυγαετος (για τροφη)	Αβοκετα
	Ψαλίδα	Καστανοκέφαλος	Πετριτης	Μαχητης
	Πρασινοκέφαλη πάπια	Λαγγόνα (σπ. είδος)	Γλαρος (τροφη στα χωραφια )	Λεπτομυτα (σπανιο ειδος)
	Βαρβάρα	Μαυροκέφαλος (για αναπαραγωγή)	Σουσουραδα	Καλομοκανας
	Καπακλής		Μελλισοφαγος	Αγκαθοκαλημανα
	Φοινικόπτερα		Ασπρομετωπη χηνα	Νεροχελιδονο
	Βουβόκυκνος		Χωραφοχηνα	Κρυπτοτσικνιας
	Νανογλάρονο		Σταχτοχηνα	Μαυροπελαργος και Λευκος
	Ροδοπελεκάνος		Αλκιονη	Βουτηχταρια (και δασος)
	Αργυροπελεκάνος		Κοκκινολαιμης	Φαλαριδα (και δασος)
	Νανόχηνα		Ψαραετος (φωλιαζει)	Νανόχηνα
	Καστανόχηνα		Πορφυροτσικνιας (δεν φωλιαζουν)	Καρδερινα(και δασος)
	Χουλιαρομύτα			Φλωρος
				Χουλιαρομυτα (σπανιο)